Vergeet cola en water: zo vervang je alcohol bij de maaltijd

De Saboritz Spumante mooi gepresenteerd
Rode wijn is lekker bij een flinke steak en met mousserende witte wijn proosten we als er iets te vieren valt. De echte fijnproever drinkt gin bij oesters en mosselen. Maar het is Dry January en we weten steeds meer over de schade die alcohol aanricht. Wat drink je bij je eten als je (even) geen alcohol wil?

Waarom we rode wijn willen bij rood vlees? De tannines in zo'n volle complexe wijn, het stroeve gevoel in je mond en de zware smaak passen goed bij een stuk vlees met óók een sterk mondgevoel. Je wrange tanden in een stuk vettig vlees met veel structuur zetten: dat is lekker.

Chinese kwee smaakt ook complex en vol

Eten en drinken versterken elkaar als je het goed doet, vertelt Joyce Bielderman van het Utrechtse restaurant Héron. Met alleen maar alcoholhoudende drankjes maak je niet iedere gast blij. Dus heeft het restaurant bijzondere alcoholvrije sappen op het menu, bedacht en gemaakt door Bielderman.

Bij een visgerecht met garum bedacht ze een drankje van kersen, Chinese kwee en vlierbloesem: ook dat geeft een wrang mondgevoel en een complexe, volle smaak in je mond.

Varkenspoot met groen sapje

Het varkenspootje op de kaart van Héron combineert Bielderman met een grassig sapje van appel, lavassiroop en kefir. "Dat frisse werkt goed bij een vet vleesgerecht."

Een maf drankje op de kaart, zegt Joyce, is amazake (een gefermenteerd graandrankje) met wortelsap, waterkefir en walnootsiroop. "Dat legt een filmend laagje op je tanden, net als een romig gerecht met wei op ons menu, en is dus een mooie combinatie."

Wie zwanger is, een alcoholpauze wil, de dag erna fris wil zijn, alcohol niet lekker vindt, noem het maar op: ook die mensen willen iets bijzonders in hun glas, zegt Bielderman. "Je hebt alcohol niet nodig om een gerecht te versterken."

Alcoholvrije slijterij

Echt goede alternatieven zijn best lastig te vinden, vindt Frederike de Groot. Ze begon de eerste alcoholvrije slijterij van ons land, World of NIX. Bij deze slijterij zoeken ze naar de allerbeste vervangers van alcoholhoudende drankjes als gin, wijn, bier, whisky of champagne.

"De roes van het eerste drankje kunnen we je niet geven", zegt De Groot. "Dat wil je ook niet, want het idee was juist om alcohol even te laten staan."

"Besef dat je met een alcoholvrij drankje een ander product aan het drinken bent", zegt ze. "Alcohol geeft een drankje body en die wordt er in alcoholvrije wijnen uitgehaald. Dat smaakt dus anders. Je moet het idee loslaten dat je exact hetzelfde kunt drinken maar dan zonder alcohol. Het is een ontdekkingstocht binnen een nieuwe categorie, en je mag bij ons alles eerst zelf proeven."

Meedoen met je glas bubbels

Geen roesje dus, en ook geen kater. Alcoholvrij leven hoef je steeds minder vaak uit te leggen. "Maar het is fijn als je mee kan doen met het sociale aspect van drinken", zegt De Groot.

"Meeproosten met je flûte vol bubbels, bij een etentje ook een mooie rode wijn drinken en op een feestje een lekkere cocktail in je handen, dat is voor veel mensen leuker dan urenlang nippen aan een glas water."

Cola doet niks met je eten

Cola, sinas, water, melk: deze dranken bestaan uit één component en zijn daarom meestal te dun voor bij je eten, volgens sapsommelier Joyce Bielderman. "Het lest de dorst, maar doet verder niks met je eten."

"Wat op je bord ligt bestaat uit heel veel smaken, structuren, mondgevoel, het is warm of koud - het is nog spannender als je drinken daar goed bij past."

Zelf experimenteren met smaken? Gefermenteerde drankjes als waterkefir, kvass en kombucha zijn een mooi begin, en kun je zelf brouwen.

"Ze hebben een mooie, fijne bubbel, zijn friszoet en je kunt er al je eigen favoriete smaken in kwijt", zegt Bielderman. "Bij Héron gebruiken we alleen producten die zijn geplukt en verwerkt in het seizoen; lavas en munt bijvoorbeeld."

"Ga je zelf experimenteren, dan kun je citroenschil in je water of gefermenteerde drankje doen, of gember, kaneel, rode peper. Of probeer eens een siroop van rozemarijn, lavendel, een scheutje kokoswater, takken munt, of een stokje vanille."

Kaas met thee

Of iets goed combineert met je eten is een beetje trial and error, zegt Bielderman. Een vuistregel om te onthouden: foodpairing is oorlog of vrede. Of je gaat mee met de smaak van je gerecht: een romig, vet drankje bij een romig gerecht, een friszurige sap bij zilte oester. Of je gaat er precies tegenin: een groen, fris sapje bij een sappig, zwaar stuk vlees.

"Probeer eens een kaasplankje met een kop thee. Je denkt waarschijnlijk dat port daar het allerbeste bij smaakt, maar dit is een heel lekkere combinatie. Als je eten en drinken perfect wilt combineren, denk dan óók na over warm en koud."

Wil je een glas chocolademelk bij stoofvlees of een pompeus bietensap met een bite bij je oestertje? Bielderman: "Vooral doen als je er zin in hebt. Dat je een leuke avond hebt is prioriteit één. Ik zou even een slokje water tussendoor nemen."

Geen zin om zelf te brouwen? Tips van de alcoholvrije slijterij

Voor je aperitief: Blood Orange Spritz, een klassiek Italiaans bitter. Mix met een alcoholvrije bubbel voor een Spritz.

Voor bij een kaasplankje: Saboritz Sparkling Sober, een spumante uit Veneto met peer, groene appel en vlierbloesem.

Bij een vleesgebraad: Cognato Red, een Zuid-Afrikaanse wijn met een zuchtje van het rokerige van een braai.

Voor bij romige risotto: Saicho Hojicha Sparkling Tea: Zeewier, hazelnoot en een delicate rooksmaak.

Als digestief: Three Spirit Nightcap. Gemaakt van boomsappen, aromatische planten en valeriaan. Drink het op ijs.

Lees het originele artikelen